समाजात स्त्रियांना नेहमीच विविध समस्यांचा सामना करावा लागतो. पारंपरिक विचारसरणी आणि रूढी-परंपरांमुळे स्त्रियांना मर्यादित अधिकार आणि संधी मिळतात. शिक्षण, नोकरी आणि स्वातंत्र्याच्या बाबतीतही त्यांच्या पुढे अडचणी उभ्या राहतात. कुटुंबाच्या अपेक्षा आणि जबाबदाऱ्या सांभाळताना अनेकदा त्यांची स्वतःची स्वप्ने आणि आकांक्षा बाजूला राहतात. समाजातील असमानता आणि भेदभावामुळे त्यांचे मानसिक आणि शारीरिक आरोग्य देखील प्रभावित होते. महिलांना त्यांच्या अधिकारांसाठी आणि स्वातंत्र्यासाठी सतत संघर्ष करावा लागतो. समाजाच्या प्रगतीसाठी स्त्रियांना समान संधी आणि अधिकार मिळणे आवश्यक आहे, आणि त्यासाठी समाजाची मानसिकता बदलणे गरजेचे आहे. स्त्रियांच्या स्थितीत सुधारणा झाली असली तरी अजूनही अनेक ठिकाणी त्यांना दुय्यम वागणूक दिली जाते. ग्रामीण भागात शिक्षणाच्या संधी कमी आहेत, त्यामुळे मुलींच्या शिक्षणाला प्राधान्य दिले जात नाही. याचबरोबर, काही ठिकाणी मुलींची लवकर लग्नं लावली जातात,
ज्या मुळे त्यांचे शिक्षण अपूर्ण राहते. शहरी भागात स्त्रियांना शिक्षणाच्या आणि नोकरीच्या संधी उपलब्ध असल्या तरी त्यांना लिंगभेद आणि अन्यायकारक वागणूक सहन करावी लागते. कार्यक्षेत्रातही स्त्रियांना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागतो. समान कामासाठी समान वेतन मिळण्याच्या बाबतीत अद्यापही असमानता आहे. उच्च पदांवर पोहोचण्यासाठी त्यांना अतिरिक्त परिश्रम करावे लागतात आणि त्यांच्या कौशल्यांना योग्य प्रोत्साहन मिळत नाही.
हिला व्यवस्थापकांच्या संख्येत वाढ होत असली तरी, वरिष्ठ पदांवर अजूनही पुरुषांचे वर्चस्व आहे. कार्यस्थळी होणाऱ्या लैंगिक छळाच्या घटना स्त्रियांसाठी मोठी समस्या आहेत, ज्यामुळे त्यांना मानसिक तणावाचा सामना करावा लागतो. कुटुंबातील अपेक्षा आणि जबाबदाऱ्या सांभाळताना स्त्रियांना त्यांच्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक आयुष्यात संतुलन साधावे लागते. घरातील कामे आणि मुलांचे संगोपन यांसारख्या जबाबदाऱ्या प्रामुख्याने स्त्रियांवर येतात. या जबाबदाऱ्यांमुळे त्यांच्या करिअरच्या संधी मर्यादित होतात. समाजातील स्त्रियांकडून अपेक्षित असलेल्या पारंपरिक भूमिकांमुळे त्यांची प्रगती थांबते.
समाजाच्या प्रगतीसाठी आणि स्त्रियांच्या सक्षमीकरणासाठी मानसिकतेत बदल होणे आवश्यक आहे. शिक्षणाच्या संधी, नोकरीच्या संधी, आणि आरोग्यसेवा यांसारख्या मूलभूत गरजा सर्व स्त्रियांना उपलब्ध व्हाव्यात. स्त्रियांना समान संधी आणि अधिकार मिळण्यासाठी कायदेशीर आणि सामाजिक बदल घडवणे गरजेचे आहे. स्त्रियांना त्यांच्या हक्कांसाठी लढण्याची प्रेरणा मिळावी, यासाठी समाजातील सर्व घटकांनी एकत्र येणे आवश्यक आहे.
स्त्रियांच्या सक्षमीकरणामुळे समाजातील प्रत्येक क्षेत्रात प्रगती होईल. शिक्षण, आरोग्य, आणि आर्थिक स्वातंत्र्याच्या माध्यमातून स्त्रिया समाजात अधिक सक्रिय भूमिका निभावू शकतील. त्यांना त्यांच्या क्षमतांचा पूर्णपणे उपयोग करता येईल, ज्यामुळे समाजाची प्रगती अधिक वेगाने होईल. परिवर्तनाची सुरुवात घरातून आणि शाळांमधून व्हावी, जिथे मुलांमध्ये स्त्री-पुरुष समानतेची मूल्ये रुजवली जातील. सामाजिक समतेचा हा विचार सर्वत्र रुजल्यास एक प्रगत, सशक्त, आणि समतामूलक समाज निर्माण होईल.
प्रतिक्षा गजानन मांडवकर
(स्वप्न डोळ्यातले)
पिंपळगाव,यवतमाळ
8308684865
